De 2^de blog in een serie “de toekomst van coaching in de zorg” en persoonlijke visie van Fabrizio Miccichè, Ph.D.

Als coach werk ik dagelijks met professionals binnen de zorg. Mensen die met toewijding en vakkennis het beste van zichzelf geven in een systeem dat steeds meer vraagt. Wat me daarin raakt, zijn niet alleen de uitdagingen van het werk, maar vooral de mensen erachter: de huisarts die twijfelt of het genoeg is, de patiënt die worstelt met volhouden, de zorgverlener die zichzelf langzaam kwijtraakt onder de druk.

Ik herinner me nog een huisarts die tegenover me zat, zichtbaar vermoeid. Niet alleen door het einde van een lange dienst, maar vooral door iets wat dieper zat. “Ik doe alles wat ik kan… en het is niet genoeg,” zei hij. Het lag niet aan kennis of inzet. Wat hem uitputte, was het gevoel verantwoordelijkheid, voor elke patiënt die niet luisterde, elk behandelplan dat niet werd nageleefd, elke gesprek dat eindigde met: “Ik zal het proberen.”

Op dat moment stelde ik de vraag: “Wat als het niet gaat om méér doen… maar om mensen helpen meer eigenaarschap te nemen?” Die vraag stel ik vaak, vooral in mijn werk met zorgprofessionals die herstellen van een burn-out of patiënten die leren leven met een chronische aandoening. Want achter elke overbelaste professional of worstelende patiënt staat een mens die het vaak alleen moet uitzoeken.

Deze blog is mijn persoonlijke visie op hoe coaching daarin van betekenis kan zijn. Niet als oplossing voor alles, maar als ondersteunende kracht in een zorgsysteem dat schreeuwt om ruimte. Ruimte voor eigenaarschap bij patiënten, ruimte voor herstel bij professionals, en ruimte om zorg duurzamer én menselijker in te richten.

De ruimte tussen diagnose en actie

In de gezondheidszorg zijn we gewend aan heldhaftige inspanningen: de arts die overuren maakt, de verpleegkundige die een stap extra zet, het systeem dat voortdurend onder druk staat. Maar ergens onderweg zijn we iets essentieels uit het oog verloren: wat gebeurt er tussen de momenten van zorg? Tussen de diagnose en de levensstijlverandering? Tussen het ontslag en de vervolgafspraak?

Mensen die leven met chronische aandoeningen zoals diabetes, obesitas of langdurige vermoeidheid weten vaak wat ze moeten doen. De uitdaging ligt niet in het verkrijgen van informatie, maar in duurzame actie. Dat is de ruimte waar betekenisvolle verandering vaak vertraagt… of juist begint te ontstaan.

 

De patiënt als vormgever door eigenaarschap

De echte uitdaging ligt namelijk in het ‘hoe’. De dagelijkse beslissingen, de emotionele achtbaan. Door vertrouwen, nieuwsgierigheid en consistente aanwezigheid wordt coaching de brug die blijvende verandering ondersteunt. Patiënten verkrijgen niet alleen helderheid, maar ook een gevoel van controle. Ze bouwen routines op, stellen grenzen en vinden hun energie terug. Ze stoppen met wachten tot gezondheid hen wordt aangereikt en beginnen het zelf op te bouwen. Deze patiënten zijn niet langer de ontvanger van zorg, maar geven deze mede vorm, op basis van wat voor hén belangrijk is!

Coaching als steun voor de zorg

Ik begeleid ook dé zorgprofessional die fysiek aanwezig is, maar mentaal zijn uitgeput door het veeleisende werk. Ze hebben geen behoefte aan een nieuwe strategie; ze verlangen naar ruimte. Ruimte om gezien en gehoord te worden: niet als zorgverleners, maar als mensen!

Coaching biedt die ruimte. Een plek waar druk verandert in perspectief, waar overweldiging plaatsmaakt voor actie, en waar prestatie niet langer draait om perfectie, maar om afstemming. Wanneer coaching deel uitmaakt van het hele zorgsysteem als ondersteuning, kunnen zorgverleners zich heroriënteren, patiënten voelen zich minder alleen, en het systeem krijgt meer ruimte om te functioneren.

Door mensen helpen verantwoordelijkheid te nemen voor hun gezondheid, met helderheid en vertrouwen, helpen we balans terug te krijgen. Voor de patiënt die overweldigd wordt door de keuzes. Voor de zorgverlener die verdrinkt in de zorgvraag.

Slotgedachte: van vak naar professie

In de vorige blog stelde Jorrit de Vries de ontwikkeling van coaching aan de orde. Om coaching volledig te integreren in de gezondheidszorg, moeten we ons houden aan de hoogste professionele normen. Coaching moet niet alleen gebaseerd zijn op compassie en aanwezigheid, maar ook op structuur, ethiek en verantwoording. Als professionele coaches zijn we gebonden aan duidelijke gedragscodes, welke ethisch naadloos aansluiten bij de waarden in de gezondheidszorg.

Door professionele coaching standaarden te omarmen, zoals de Beroepscode Professionele Coaching, zorgen we ervoor dat coaching geloofwaardig en betrouwbaar is. Niet alleen een goed idee, maar nodig als we het een belangrijk onderdeel willen laten zijn van het zorgsysteem.

Coaching is al stilletjes in de zorg aanwezig. Ik heb gezien hoe coaching, niet alleen de resultaten verbetert, maar ook de aard van het gesprek. Het stelt patiënten in staat om verantwoordelijkheid te nemen en geeft zorgverleners de ruimte om zich te concentreren op het verlenen van zorg.

Het gaat er niet om iets nieuws toe te voegen. Het gaat erom, om het beter te doen: menselijker, meer gecoördineerd, meer vooruitstrevend. Coaching lost misschien niet alles op. Maar het kan bijdragen aan de bouw van iets beters: een toekomst waarin zorg gedeeld wordt, duurzaam is en gericht op wat er echt toe doet. Laten we daar ruimte voor maken.

Over de auteur
Fabrizio Miccichè, Ph.D., is ICF-ACC en NBC-HWC gecertificeerd coach met meer dan 15 jaar ervaring in corporate science en innovatie. Hij begeleidt high-performing professionals bij stress, verandering en leiderschap.